Türkiye’de minimum fiyat tespit edilmesi süreci iktisattaki tüm parametreleri yine düzenliyor.
Çalışan kısmın en kıymetli garantilerinden biri de kıdem ve ihbar tazminatları oluyor. Ocak ayından itibaren taban fiyatların belirlenmesiyle hesaplar da değişecek.
Özel kesim çalışanlarına işten çıkışta toplu para alma imkanı sunan tazminattaki artışta hem yeni maaşlar hem de memur artırımı tesirli olacak.
İşte ayrıntıları…
İşten ayrılanlar ile emeklilik, askerlik, bayanlar için evlilik ve haklı fesih üzere sebeplerle işten çıkanlar işyerinde en az 1 yıllık çalışmaları varsa kıdem tazminatı alabiliyor.
Bu tazminat çalışanın son giydirilmiş brüt fiyatı üzerinden ödeniyor. Brüt fiyata, yıl içinde alınan tertipli ödemeler de ekleniyor. Çalışılan müddet ile giydirilmiş brüt fiyat çarpılıyor, kıdem tazminatı fiyatı ortaya çıkıyor. Ödenecek kıdem tazminatından yalnızca damga vergisi kesintisi yapılıyor.
KIDEM TAZMİNATI NE KADAR ARTACAK?
1 Ocak itibariyle taban fiyat artacak. Hala işten ayrılan taban ücretlilere çalıştığı her yıl için 20 bin 2 lira (damga vergisi kesilmiş olarak 19 bin 850 lira) üzerinden tazminat ödenirken, bu fiyat Ocak’ta artacak. Örneğin; brüt taban fiyat yüzde 35 artırılırsa en düşük yıllık kıdem tazminatı 27 bin 3 liraya çıkacak.
Damga vergisi kesilerek yapılacak ödeme 26 bin 798 lira olacak. Minimum fiyatın Merkez Bankası’nın 2024 enflasyon iddiası olan yüzde 44 artırılması halinde de en düşük tazminat 28 bin 803 liraya (damga vergisi kesilmiş olarak 28 bin 584 liraya) yükselecek. Takvim’de yer alan habere nazaran, ayrıyeten minimum fiyat artırımıyla birlikte patronlar öbür çalışanlarının da maaşlarını yükseltecek. Bu nedenle öteki çalışanların da tazminatı, maaşlarındaki artış oranında yükselecek.
MEMUR ARTIRIMI NASIL ETKİLEYECEK?
Bir artış da kıdem tazminatının tavanında olacak. Memur maaş katsayısındaki artış Ocak ayında kıdem tazminatı tavanını yükseltecek. Hala 41 bin 828 lira olan tavan, memur artırımı yüzde 12 olursa 46 bin 847, yüzde 13 çıkarsa yüzde 47 bin 266 liraya ulaşacak. Tazminattan damga vergisi kesildiği için, işten ayrılan çalışanın çalıştığı her yıl için eline bu oranlara nazaran en çok 46 bin 492-46 bin 907 lira geçecek.
İHBAR TAZMİNATI NASIL DEĞİŞECEK?
İş Kanunu’na nazaran; ihbar müddetine uyulmadan işten çıkartılan personele çalışma mühleti 6 aydan az ise 2 hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar ise 4 hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadarsa 6 hafta; 3 yıldan fazla ise 8 hafta üzerinden ihbar tazminatı ödeniyor. Brüt maaş üzerinden o mühletlerin fiyatı hesaplanıyor, gelir ve damga vergisi kesintisi yapılıyor.
Ocak ayında artacak maaşlar ihbar tazminatını da yükseltecek. Örneğin; minimum ücretlilerin 2 haftalık ihbar tazminatı 7 bin 863 liradan Ocak artırımı yüzde 35 olursa 10 bin 615 liraya, yüzde 44 olursa nazaran 11 bin 323 lira düzeyine yükselecek.