Belgrad Ormanları’nda yer alan ve 1839 yılında II. Mahmut tarafından yaptırılan II. Mahmut Bendi, Karanlıkbent, Büyükbent, Topuzlubent, Ayvad Bendi, Valide Bendi, Kirazlıbent ve Şamlar Bendi ile birlikte İstanbul’daki sekiz değerli bentten biri. O periyotta “Bend-i Cedid” ya da “Yenibent” olarak bilinen bu yapının, Osmanlı periyodunun en büyük ikinci bent yapısı olduğu belirtilir.
Mimarisi ve mühendislik açısından özgün olan bu bent, Avrupa’daki çağdaş bentlerle misal teknik özelliklere sahip olmakla bir arada bugün İstanbul Su ve Kanalizasyon Yönetimi (İSKİ) tarafından korunmaktadır.
185 yaşında olan II. Mahmut Bendi hakkında Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şükrü Sönmezer dikkat çeken yorumlarda bulundu.
Sönmezer, İstanbul’da fetihten sonra su gereksiniminin süratle arttığını ve buna karşılık olarak çeşitli su yolları inşa edildiğini belirterek bilhassa Beşiktaş ve Boğaz köylerinin artan nüfusunun su gereksinimini karşılamak için inşa edildiğini söyledi.
Sönmezer, İstanbul’un su muhtaçlığını karşılamak için hem halktan gelen talepler doğrultusunda hem de devlet siyasetiyle pek çok imar faaliyetinin gerçekleştirildiğine de dikkat çekti. Sönmezer, Osmanlı periyodunda Roma devrinden kalma su yollarının onarıldığını ve yeni su yollarının inşa edildiğini belirterek bilhassa Kırkçeşme tesisleri ve Taksim suyu üzere büyük su projelerini de buna örnek gösterdi.
FATİH SULTAN MEHMET VE SU DEPOLARI
Fetih öncesi İstanbul’da su temini için Bizans devrinde, kent içinde ekseriyetle sarnıçlar kullanılıyordu. Bu sarnıçlar, meskenlerde yahut mahallelerde lokal olarak bulunan büyük yapılar olup, biriken suların depolanmasını sağlıyordu. Lakin, Bizans periyodu boyunca İstanbul’un sur dışında fazla bir gelişim sağlanamadığı için, su depolama muhtaçlığı kent içinde ağırlaşmıştı.
Fatih Sultan Mehmet’in iskan siyasetleri sur dışında yeni yerleşim alanlarının süratle büyümesine yer hazırladı. Haliç’in derinliklerine yanlışsız yerleşim alanları kuruldu ve Boğaz köylerinden kuzeye yanlışsız yeni yerleşim üniteleri ortaya çıktı.